Ciekawe miejsca

Atrakcje i ciekawe miejsca

Bornholm to bez wątpienia nieskończona skarbnica atrakcji i ciekawych miejsc. Ciężko podczas jednego pobytu zobaczyć wszystko, dlatego wyspa ta nigdy się nie nudzi, a każdy kolejny pobyt obfituje w nowe doznania. Nie starczyłoby miejsca by opisać wszystkie te miejsca ale co ważniejsze odebralibyśmy radość odkrywania.

Bornholm i Christiansø. Atrakcje Bornholmu, kulinaria, rotundy, wypoczynek i relaks. Gdzie warto wybrać się z dziećmi, co odkryć, posmakować i spróbować. Poznaj Bornholm.



Hammershus

Hammershus

Hammershus, atrakcja nr 1, jest największym w Skandynawii kompleksem ruin średniowiecznego zamku. Usytuowano go na wzniesieniu 74 m n.p.m. i obwarowano murem obronnym, dzięki czemu Hammershus był twierdzą niemal nie do zdobycia. Jego budowę rozpoczęto w XIII w z polecenia władz kościelnych. Największy rozwój warowni nastąpił w latach 1327-1522 kiedy zamek znajdował się w rękach hierarchów z Lund (dziś Skania w Szwecji). Aż do roku 1743 zamek przechodził w ręce kolejnych właścicieli - w najgorszym okresie Hammershus służyło jako więzienie. Kiedy wicekomendant wojskowy Bornholmu przeniósł się do Rønne twierdzą zainteresowali się mieszkańcy, którzy rozbierali zamek, a cegły wykorzystywali do budowy prywatnych zabudowań.

W 1822 r. Hammershus wpisano na listę zabytków objętych całkowitą ochroną. To co pozostało z potężnej twierdzy udostępniono turystom do zwiedzania. Ruiny stały się jednym z najciekawszych miejsc Bornholmu. Wstęp na zamek jest bezpłatny. Przy zamku, w 2018 roku, otwarto nowoczesne Centrum Turystyczne Hammershus, które oprócz walorów architektonicznych jest miejscem gdzie można poznać historię zamku lub zjeść smaczny lunch z widokiem na ruiny.

Jak dojechać:

Rowerem: trasa rowerowa Rønne - Sandvig (Trasa A)

Autobusem: z Nexø, autobus linii 7; z Rønne, autobusy linii 1, 2, 7

Centrum Turystyczne Hammershus

Centrum Turystyczne Hammershus

W marcu 2018 roku otwarto Hammershus Visitor Center. Zostało ono wkomponowane w naturalny skalisty krajobraz, około 200 m na wschód, od ruin zamku Hammershus. Z Centrum można zobaczyć Hammershus w zupełnie nowej odsłonie, z niesamowitym widokiem panoramicznym zza ogromnych okien.

Hammershus to największe w Skandynawii ruiny zamku średniowiecznego. Zamek od Centrum oddziela wąwóz nad którym przewieszona jest drewniana kładka prowadząca prosto do stóp majestatycznej budowli. Cały projekt wpisuje się doskonale w duńską szkołę projektowania budynków i jest perłą architektury na Bornholmie.

W Centrum Turystycznym będzie można poznać burzliwą historię Hammershus, wystawa powstała we współpracy z Muzeum Południowej Danii. Po zapoznaniu się z wiedzą historyczną czas na skosztowanie potraw z restauracji BobbaBella. Restaurację otwarto w czerwcu 2018 roku, a założyli ją byli pracownicy restauracji Kadeau z Kopenhagi (odznaczona gwiazdką Michelin) i restauracji Nordlandet z Allinge. W BobbaBella można zjeść na miejscu, w menu - np. hamburgery - lub zamówić dania na wynos. Centrum Turystyczne Hammershus zostało zaprojektowane by ułatwić zwiedzanie również osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich.

Fot.: Widok z Centrum na ruiny. Jens Markus Lindhe. Warto wiedzieć: Parking przy Centrum jest płatny.

Jak dojechać:

Rowerem: trasa rowerowa Rønne - Sandvig (Trasa A)

Autobusem: z Nexø, autobus linii 7; z Rønne, autobusy linii 1, 2, 7

Hammerhavn Cafe

Hammerhavn Cafe

Niedaleko ruin średniowiecznego zamku Hammershus znajduje się niewielki port Hammervan. Nie cumują do niego wielkie promy, a jedynie niewielkie jednostki - jednak z myślą o żeglarzach i turystach w tym miejscu powstał nowoczesny kompleks z zapleczem sanitarnym oraz z niewielką kafeterią. Są to trzy budynki obłożone drewnem afrykańskim azobe, dachy są niesymetryczne i pochylone w kierunku innej atrakcji: z tego miejsca jest doskonały widok na ruiny Hammershus usytuowane na wzgórzu.

W całym projekcie czuć ducha duńskiej architektury: nowoczesnej, w naturalny sposób wkomponowanej w krajobraz, a związek z naturą jeszcze bardziej podkreślają materiały użyte do budowy: drewno i granit, który jest wydobywany w odkrywce jakieś 2 km od portu. Wszystko jest spójne i interesujące.

Fot.: Widok na Hammerhavn Cafe. Lars Due jensen.

Jak dojechać:

Rowerem: trasa rowerowa Rønne - Sandvig (Trasa A)

Autobusem: z Nexø, autobus linii 7; z Rønne, autobusy linii 1, 2, 7

Jons Kapel

Jons Kapel

Jons Kapel - wysoka, granitowa turnia znajdująca się w północno-zachodniej części wyspy (między Teglkås a Vang). Podobno nazwę swoją wzięła od imienia mnicha Jona, który z tej 20 metrowej skały próbował nawracać Bornholmczyków na chrześcijaństwo. Do Kaplicy Jona prowadzą strome schody usytuowane przy krawędzi skały.

Jak dojechać:

Rowerem: trasa Rønne - Allinge (Trasa A), zjazd na parking znajdujący się przy drodze
(informacje na drogowskazach), stamtąd już tylko ok. 500 m spacer

Paradisbakkerne

Paradisbakkerne - Rokkesten

Paradisbakkerne zwane Rajskimi Pagórkami, to niewielki obszar leśny. W wyniku działań lodowca i ruchów tektonicznych na terenie tym powstały doliny szczelinowe, mutony (zwane także barańcami). Całość tworzy ciekawą rzeźbę terenu i dzięki temu zyskało swoją nazwę - Rajskie Pagórki. Zwiedzić teren leśny można korzystając z wytyczonych tras turystycznych. Warto pamiętać, że cały kompleks jest własnością prywatną, dlatego powinno się przestrzegać ustalonych przez właściciela zasad, najważniejsza z nich to: poruszanie się po terenie wyłącznie pieszo, trzymając się wyznaczonych szlaków. Szlaki oznakowano w następujący sposób: żółty trójkąt (6 km), niebieski kwadrat (6 km) i czerwone kółko (3 km). Spacerując wybranym szlakiem obejrzeć można m.in. Fjældstaun - jest to najstarsze schronisko w Danii - obecnie nieczynne, Rokkesten - jest to potężny głaz narzutowy, można go poruszyć - warto samemu spróbować swoich sił, Grydesø - jeziorko, czy Dybedal - dolina szczelinowa. Trasy piesze nie należą do trudnych, najdłuższa ma ok. 6 km długości.

Jak dojechać:

Wędrówkę po Paradisbakkerne najlepiej rozpocząć przy parkingu Lisegard.

Rowerem: trasa rowerowa Rønne - Årsdale (Trasa F)

Autobusem: z Nexø, autobusem linii 7

Hammeren

Latarnia morska Hammer Fyr

Hammeren to najdalej na północ wysunięty kraniec Bornholmu. Ze względu na swoje malownicze położenie jest to jedno z najciekawszych miejsc na wyspie. Hammerknuden - bo tak również nazywa się to miejsce, dzieli od reszty Bornholmu dolina tektoniczna. W dolinie znajduje się polodowcowe jezioro - Hammersø - największe na wyspie. Uroku masywowi, który wznosi się w najwyższym punkcie ponad 80 m n.p.m. dodają porastające go wrzosy.

Na Hammeren utworzono szlak turystyczny, który prowadzi wokół masywu. Podczas spaceru obejrzeć można zbudowaną w 1895 r. latarnię morską Hammerode Fyr - o jej budowie zdecydowano, gdy okazało się, że stojąca znacznie wyżej latarnia Hammer Fyr nie spełnia swojej roli, ponieważ jej światło jest przysłaniane przez nisko zawieszone chmury. Szlak prowadzi do Salomons Kapel - ruiny świątyni, która powstała w XIV w. i służyła przede wszystkim kupcom niemieckim, którzy na Bornholm przypływali w okresie połowów śledza. Wędrówkę po Hammeren najlepiej rozpocząć przy kempingu Sandvig Familiecamping.

Jak dojechać:

Rowerem: trasa rowerowa Rønne - Allinge (Trasa A)

Autobusem: z Nexø, autobus linii 7

Las Almindingen

Las Almindingen

Las Almindingen największy kompleks leśny na Bornholmie i trzeci pod względem wielkości w Danii. Almindingen zajmuje powierzchnię 2400 ha i jest niemal całkowicie sztucznym kompleksem. Większość pierwotnego lasu została wykarczowana, ponieważ mieszkańcy używali drewna jako materiału budulcowego i opałowego. Dopiero w roku 1800 Hans Romer nakazał budowę wysokiego muru i zainicjował ponowne zalesianie terenu.

W Almindingen znajduje się również największe na wyspie skupisko jezior. Największe to Batemose. Wzniesienie Rytterknaeten to najwyższy punkt wyspy (162 m n.p.m.). Ciekawostką jest Dolina Echa (Ekkodalen) warto zwrócić uwagę na jej niezwykły krajobraz oraz możliwości dźwiękowe jakie niesie za sobą jej specyficzna budowa. W Almindingen dla turystów utworzono szlaki, dzięki którym zwiedzić można ten ogromny teren.

Jak dojechać:

Rowerem: trasa Rønne - Gudhjem (Trasa E) lub Rønne - Årsdale (Trasa F)

Autobusem: z Rønne, autobusy linii 4, 9

Wiatraki

Wiatrak w Svaneke

Nieodłącznym elementem krajobrazu Bornholmu są wiatraki rozsiane po całej wyspie. Obok zabytkowych młynów wiatrowych postawiono nowoczesne elektrownie wiatrowe. Niestety energia wytworzona przez wiatraki to niewielki procent całej energii której potrzebują wyspiarze. Zasługują one jednak na uwagę, ponieważ są przykładem jak można wykorzystać naturalne warunki klimatyczne - czyli silny wiatr, który wieje na Bornholmie. Elektrownie wiatrowe zostały w naturalny sposób wkomponowane w krajobraz.

Niewątpliwą atrakcją turystyczną są stare wiatraki. Na wyspie zachowało się ich 14.

Najpopularniejszy wśród turystów jest ogromny biały "holender" znajdujący się w miejscowości Årsdale. Został on udostępniony do zwiedzania. W jego wnętrzu obejrzeć można trzy ogromne żarna, z których każde waży ok. 1,5 tony oraz pozostałe mechanizmy młyna. Jest to jedyny wiatrak w którym od czasu do czasu mieli się jeszcze ziarno na mąkę. W sklepiku mieszczącym się obok młyna kupić można ciekawą pamiątkę.

Jak dojechać:

Rowerem: trasa rowerowa: Rønne - Årsdale (Trasa F) lub Svaneke - Rønne (Trasa C)

Autobusem: z Nexø, autobus linii 6

W miejscowości Svaneke oprócz wiatraka typu holenderskiego stojącego w sąsiedztwie wieży wodnej, zobaczyć można stary, ale dobrze zachowany wiatrak przypominający nasze polskie koźlaki. Wiatrak powstał w 1643 r. i jest jednym z najlepiej zachowanych wiatraków w Danii.

Rowerem: trasa rowerowa Allinge - Svaneke (Trasa B)

Autobusem: z Nexø, autobusy linii 6, 7

Po gruntownej renowacji, w młynie w Gudhjem, otwarto kawiarnię i sklep. Pomyślano również o tym aby turyści mogli podziwiać popisy kucharzy, a producenci żywności mogli przedstawiać lokalne produkty. Na piętrze prezentowane są sezonowe wystawy dotyczące poszczególnych gospodarstw i produktów. Największy bornholmski wiatrak jest warty obejrzenia.

Rowerem: trasa rowerowa Allinge - Svaneke (Trasa B) lub Rønne - Gudhjem (Trasa E)

Autobusem: z Nexø, autobus linii 7

Louiselund

Louiselund - menhiry

To jedno z największych w Danii skupisk menhirów - kamieni kultowych. Oglądać można aż 51 ogromnych kamieni kultowych z których najwyższe mają ok. 2 m wysokości. Menhiry odgrywały istotną rolę w życiu duchowym Bornholmczyków. Nazwa Louiselund wzięła się prawdopodobnie od imienia żony Fryderyka VII, który w 1850 r. kupił ziemię w okolicy.

Jak dojechać:

Z Nexø w kierunku Bølshavn, droga ze Svaneke w kierunku Østermarie

Autobusem: ze Svaneke, autobus linii 4

Gryet

Gryet

Kolejne skupisko menhirów. Niecałe 4 km na zachód od Nexø zostały ustawione 62 kamienie, które wzniesiono prawdopodobnie w epoce brązu. Kamienie znajdują się w niewielkim lesie.

Jak dojechać:

Od miejscowości Bodils drogę wskazują drogowskazy

Baltic Sea Glass

Baltic Sea Glass

Huta szkła artystycznego, w której obejrzeć można cały proces tworzenia szklanych przedmiotów. Wyroby produkowane w Baltic Sea Glass znane są nie tylko na Bornholmie ale również na niemal całym świecie. Wyrabiane w pracowni szklane cudeńka zakupić można na miejscu. Niektóre wyroby są bardzo drogie, warto więc chociaż nacieszyć oko ich pięknem.

Jak dojechać:

Z Nexø kierować się na Gudhjem (huta znajduje się przy trasie głównej)

Na wyspie działa kilka innych, małych hut szkła: w Svaneke, Gudhjem i Snogebæk

Wędzarnia w Hasle

Wędzarnia w Hasle

Hasle Røgeri - przyjrzeć się tu można procesowi wędzenia sławnych bornholmerów, czyli wędzonych śledzi. Najpopularniejszy przysmak serwowany na miejscu to tzw. Słońce nad Bornholmem (Sol over Bornholm) - to świeżo uwędzona porcja śledzia z surowym żółtkiem, rzodkiewką, szczypiorkiem i porcją chleba. Tradycyjnie do śledzia podawana jest sałatka z ziemniaków na zimno. W sąsiadującym z wędzarnią budynku utworzono wystawę poświęconą historii połowu i wędzenia ryb. W innym budynku kompleksu mieści się ekspozycja o przeszłości Hasle, kamieniołomach granitu oraz kopalni gliny, które znajdowały się w okolicy.

Jak dojechać:

Wędzarnia znajduje się w Hasle, przy Søndre Bæk 20

Rowerem: trasa rowerowa Rønne - Allinge (Trasa A)

Autobusem: z Rønne, autobusy linii 1, 8

Na Bornholmie znajduje się kilka wędzarni, jedna z najpopularniejszych to wędzarnia w Gudhjem (Gudhjem Røgeri), która oprócz tradycyjnych porcji oferuje tzw. fiskebuffet, czyli stół szwedzki. Po opłaceniu rachunku można do syta korzystać z przysmaków wystawionych na stół - śledź przygotowany na różne sposoby, owoce morza i inne specjały.

Jak dojechać:

Wędzarnia z bufetem rybnym znajduje się w Gudhjem, przy Ejnar Mikkelsenvej 9

Rowerem: trasa rowerowa: Allinge - Svaneke (Trasa B) lub Rønne - Gudhjem

Autobusem: z Nexø, autobus linii 7

Co jeszcze możesz zobaczyć: