Bornholm wyspa

Ucieczki do wolności

Wystawa w Bornholms Museum.

Nawiguj: Muzea | Ekspozycje | Wystawa

Autorka tekstu: Maria Tuniszewska-Ringby, Bornholms Museum, Rønne

Wyspa, z racji swego położenia na Morzu Bałtyckim, na granicy między dwoma zwalczającymi się systemami politycznymi, odgrywała niezwykle ważną i żywotną rolę dla obu stron. Nie tylko w aspekcie militarnym, lecz także jako kierunek ucieczek wielu obywateli z otaczających Bałtyk systemów totalitarnych: Polski Ludowej i ówczesnego DDR.

Tym właśnie ucieczkom, gdy w okresie 1947-1989, w 65 ucieczkach zbiegły z Polski Ludowej co najmniej 202 osoby, poświęcona jest część wystawy o zimnej wojnie.

Najsłynniejsza z nich to ucieczka Fr. Jareckiego na wojskowym odrzutowcu typu MiG w marcu 1953 r. Po nim zbiegli dwaj inni polscy piloci, również na MiG-ach, ponownie w 1953 r. oraz w 1956 r.

Także na Bornholm uprowadzone zostały dwa samoloty pasażerskie Polskich Linii Lotniczych LOT oraz kilkakrotnie samoloty sportowe i rolnicze.

Ponadto uciekano z Polski Ludowej na dziurawych drewnianych łodziach, na kajakach, a nawet na gumowym pontonie. Tu warto dodać, że owiana legendą ucieczka Jerzego Szymczaka na kajaku w lipcu 1962 r. nie znalazła potwierdzenia w badanych przez Bornholms Museum dokumentach.

Najczęściej, bo 33 ze zbadanych przez Bornholms Museum ucieczek odbywały się na kutrach rybackich - bądź uprowadzonych wbrew woli szypra , bądź poprzez samowolne zejście na bornholmski ląd i staranie się o azyl.

Zdarzyło się kilkakrotnie, że w desperacji skakano z pokładu statków turystycznych, stojących na kotwicy zaledwie kilka kilometrów od bornholmskiego brzegu. Nie wszystkie te ucieczki zakończyły się pomyślnie.

Badania Bornholms Museum nad ucieczkami wciąż trwają, dlatego prawdopodobne jest, że łączna liczba zarówno uciekinierów, jak i ucieczek jest wyższa od tutaj podanych.
Nie jest także znana liczba osób, które utonęły w falach Bałtyku, nie osiągając swego celu.

Na wystawie zobaczyć można m.in. archiwalne zdjęcia związane z ucieczkami, dokumenty i archiwalia przekazane Bornholms Museum przez uciekinierów oraz historie niektórych ucieczek.


Ucieczki do wolności 1
Ucieczki do wolności 2
Ucieczki do wolności 3

Eksponaty Bornholms Museum.

Co jeszcze możesz zobaczyć: