Ryty naskalne z epoki brązu

Ryty naskalne z epoki brązu

Na tej magicznej wyspie, na której znajdziemy wiele miejsc pamiętających zamierzchłe czasy, zachowały się również ryty naskalne. Chociaż cześć z nich nie zachowała się do dnia dzisiejszego to te które można zobaczyć do dzisiaj, uważa się, że są symbolem m.in. urodzaju oraz płodności. Miejscem największego ich skupiska jest północna oraz południowo-zachodnia część wyspy.

Ryty naskalne w południowej Skandynawii, w tym na Bornholmie, powstały 1700-500 lat p.n.e. W epoce brązu istniały dosyć silne powiązania handlowe i kulturowe między Skandynawią a Europą południowo - zachodnią oraz środkową, skąd sprowadzano brąz.

W tamtych czasach ludziom łatwiej było podróżować statkami niż pieszo, a Bornholm był na szlaku.
Dlatego najpopularniejszym motywem rytów naskalnych na tej wyspie, jak i w całej południowej Skandynawii jest statek.

Ryty naskalne

Był on uważany nie tylko za symbol podroży ludzi, ale sądzono również, że wraz z koniem i innymi zwierzętami, uczestniczy w wędrówce Słońca po niebie i przewozi dusze zmarłych na "tamten świat". Bornholmskie ryty naskalne zawierające wiele elementów nawiązujących do mitologii z obszarów wokół Morza Śródziemnego miały zawsze znaczenie magiczne lub religijne. Ich realne życie przeplatało się z magią i było ściśle powiązane z porami roku. Wszędzie tam, gdzie żyli ludzie epoki brązu spotkać można najpopularniejsze motywy rytów - okrągłe wgłębienia ustawione w szeregu lub tworzące różne wzory, czyli ryty "miseczkowe".

Jest wiele teorii na temat ich znaczenia, ale większość archeologów uważa, że są symbolem płodności i urodzaju. Innymi charakterystycznymi motywami rytów naskalnych są rożnego typu kółka symbolizujące słońce. Te, które są otoczone pierścieniem rytów miseczkowych są unikalne dla Bornholmu. Spotyka się również wzory przypominające odciski stóp, które symbolizują bogów (są symbolem boskości).

Lokalizacja rytów naskalnych nie była przypadkowa. Wykonywano je na skałach, uważanych za źródło sił witalnych, usytuowanych na wzgórzu z widokiem na morze. Największym i najbardziej znanym skupiskiem rytów naskalnych w Danii jest wzgórze Madsebakke położone na północnym krańcu wyspy Bornholm. Znaleziska archeologiczne dowodzą, że było to święte miejsce, w którym odprawiano rożne rytuały. Na północnym krańcu wyspy jest wiele podobnych miejsc. Niektóre ryty naskalne uległy zniszczeniu w XIX wieku, kiedy działało wiele małych kamieniołomów. W ten sposób zniszczeniu uległ jedyny na Bornholmie ryt przedstawiający sylwetkę człowieka. Badania trwają i nadal odkrywa się nowe skały z rytami z epoki brązu w północnej części Bornholmu. Mają one wiele powiązań z podobnymi znaleziskami w południowej Skanii w Szwecji, położonej niecałe 40 km od Bornholmu. Badania te są objęte międzynarodowym projektem RANA finansowanym przez Unię Europejską.

Na Bornholmie, poza dużym skupiskiem na północy wyspy, ryty naskalne z epoki brązu znajdują się na południowo-zachodnim wybrzeżu między Rønne a Arnager, w Østermarie, Vestermarie oraz w okolicach Nexø i Aakirkeby.

Ryty naskalne ulegają wietrzeniu. Zanieczyszczenia powietrza przyspieszają ten proces. Dlatego najlepiej zachowały się te ryty, które większą cześć czasu były przykryte warstwą ziemi. Te najbardziej znane zostały pomalowane farba, co je chroni przed dalszym wietrzeniem i jest ułatwieniem dla turystów. W epoce brązu stosowano barwniki na bazie ochry lub substancji ekstrahowanych z porostów.